قهوه‌ترک و اسپرسو هر دو از محبوب‌ترین انواع قهوه در جهان هستند و هر کدام تاریخچه‌ای غنی و منحصربه‌فرد دارند. قهوه‌ترک قدمت بیشتری دارد و ریشه‌های آن به قرن 16 میلادی و امپراتوری عثمانی بازمی‌گردد. این نوع قهوه از دانه‌های بسیار ریز آسیاب شده تهیه می‌شود و در قهوه‌جوشی مخصوص به نام “جزوه” دم می‌شود. قهوه‌ترک به طور سنتی با شکر و بدون شیر سرو می‌شود و بافت غلیظ و طعم قوی دارد.
در مقابل، اسپرسو که در ایتالیا در اوایل قرن 20 میلادی توسعه یافت، از طریق عبور آب داغ تحت‌فشار از میان دانه‌های قهوه آسیاب شده تهیه می‌شود. این فرآیند منجر به تولید قهوه‌ای با طعم غلیظ و لایه‌ای از خامه‌ی طبیعی به نام “کِرِما” در بالای آن می‌شود. اسپرسو پایه‌ای برای بسیاری از نوشیدنی‌های قهوه محبوب مانند کاپوچینو، لاته و ماکیاتو است و نقش مهمی در فرهنگ قهوه ایتالیا و سراسر جهان ایفا می‌کند.
مقایسه طعم قهوه‌ترک و اسپرسو
قهوه‌ترک و اسپرسو هر دو دارای طعم‌های منحصربه‌فردی هستند که آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند. قهوه‌ترک طعمی غنی و سنگین دارد که به دلیل روش تهیه خاص آن است. در این روش، دانه‌های قهوه به‌صورت بسیار ریز آسیاب می‌شوند و به همراه آب و اغلب شکر، در جزوه جوشانده می‌شوند. این روش باعث می‌شود تا تمام عصاره‌های قهوه به نوشیدنی منتقل شود و طعمی قوی، تلخ و تا حدی گلی ایجاد کند. ته‌نشین شدن ذرات قهوه در انتهای فنجان یکی از ویژگی‌های بارز قهوه‌ترک است که می‌تواند تجربه نوشیدن را کمی متفاوت کند.
از سوی دیگر، اسپرسو طعمی بسیار متمرکز و غلیظ دارد. تهیه اسپرسو نیاز به دستگاه خاصی دارد که آب داغ را تحت‌فشار زیاد از میان دانه‌های قهوه آسیاب شده عبور می‌دهد. این فرآیند منجر به استخراج سریع‌تر و کامل‌تر عصاره‌های قهوه می‌شود و نوشیدنی‌ای با طعم شدید، تلخ و کمی اسیدی و بافت مخملی ایجاد می‌کند. اسپرسو معمولاً به‌صورت شات‌های کوچک سرو می‌شود و لایه‌ای از خامه طبیعی به نام “کِرِما” در بالای آن تشکیل می‌شود که طعم و بافتی خاص به آن می‌بخشد.
قهوه‌ترک: غلیظ و سنتی
قهوه‌ترک یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین روش‌های تهیه قهوه در جهان است که با استفاده از پودر قهوه بسیار ریز آسیاب شده و آب تهیه می‌شود. این نوع قهوه به دلیل فرآیند جوشاندن آرام و طولانی‌مدت، طعمی غلیظ و متمایز دارد که آن را از دیگر انواع قهوه متمایز می‌کند. قهوه‌ترک بدون استفاده از فیلتر تهیه می‌شود، بنابراین ذرات ریز قهوه در فنجان باقی می‌مانند که به طعم و تجربه نوشیدن آن عمق بیشتری می‌بخشند.
این قهوه به طور سنتی در قهوه‌جوش‌های مسی یا برنجی کوچک به نام “جذوه” یا “ایبریک” تهیه می‌شود و معمولاً همراه با آب و گاهی اوقات با شکر سرو می‌شود.
اسپرسو: قوی و مدرن
اسپرسو یک نوع قهوه قوی و مدرن است که با عبوردادن آب داغ با فشار بالا از میان پودر قهوه بسیار ریز تهیه می‌شود. این فرآیند منجر به تولید یک نوشیدنی متمرکز و شدیداً غلیظ می‌شود که تنها در چند ثانیه آماده می‌گردد. اسپرسو به دلیل طعم قوی و غنی خود، پایه بسیاری از نوشیدنی‌های قهوه دیگر مانند کاپوچینو، لاته و ماکیاتو است. این نوع قهوه معمولاً در فنجان‌های کوچک سرو می‌شود و با یک لایه کرمی روی سطح آن شناخته می‌شود که از روغن‌های طبیعی قهوه به وجود می‌آید. اسپرسو نمادی از مدرنیته و تکنولوژی در دنیای قهوه است و با دستگاه‌های پیشرفته تهیه قهوه ساخته می‌شود.
بررسی میزان کافئین در هر دو نوع قهوه
میزان کافئین موجود در قهوه‌ترک و اسپرسو متفاوت است و به عوامل مختلفی مانند مقدار قهوه استفاده شده، روش تهیه و حجم سرو بستگی دارد.
در نتیجه، میزان کافئین در هر فنجان قهوه‌ترک و یک شات اسپرسو تقریباً مشابه است، اما حجم سرو آنها متفاوت است. قهوه‌ترک معمولاً در فنجان‌های بزرگ‌تر سرو می‌شود و ممکن است در مجموع کافئین بیشتری داشته باشد، درحالی‌که اسپرسو به‌صورت شات‌های کوچک مصرف می‌شود و کافئین بیشتری در هر میلی‌لیتر دارد. انتخاب بین این دو نوع قهوه بستگی به ترجیحات فردی و میزان مصرف کافئین موردنظر دارد.
قهوه‌ترک
قهوه‌ترک به دلیل روش تهیه خاص خود و استفاده از دانه‌های بسیار ریز آسیاب شده، دارای میزان کافئین قابل‌توجهی است. به طور متوسط، یک فنجان قهوه‌ترک (حدود 60 میلی‌لیتر) حاوی حدود 50 تا 65 میلی‌گرم کافئین است. البته این مقدار می‌تواند بسته به میزان قهوه استفاده شده و مدت زمان جوشیدن، متفاوت باشد. قهوه‌ترک به دلیل حجم کمتر و غلظت بیشتر، در هر فنجان ممکن است کافئین بیشتری نسبت به قهوه‌های فیلتر شده داشته باشد.
اسپرسو
اسپرسو به‌عنوان یک نوشیدنی قهوه‌ای با غلظت بالا و حجم کم شناخته می‌شود. به طور معمول، یک شات اسپرسو (حدود 30 میلی‌لیتر) حاوی حدود 63 میلی‌گرم کافئین است. از آنجا که اسپرسو در حجم کمتر و غلظت بالاتری سرو می‌شود، میزان کافئین در هر میلی‌لیتر آن بیشتر از سایر انواع قهوه است. اما به دلیل حجم کمتر، ممکن است در مجموع کافئین کمتری نسبت به یک فنجان بزرگ‌تر از قهوه‌های دیگر مانند قهوه‌ترک داشته باشد.
تأثیر نوع دانه قهوه بر طعم و غلظت
نوع دانه قهوه تأثیر قابل‌توجهی بر طعم و غلظت نوشیدنی نهایی دارد. دو نوع اصلی دانه قهوه، عربیکا و روبوستا، هر کدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که به طور مستقیم بر طعم و غلظت قهوه تأثیر می‌گذارند. دانه‌های عربیکا طعمی ملایم‌تر، شیرین‌تر و میوه‌ای‌تر دارند و به دلیل اسیدیته بالاتر، پیچیدگی بیشتری در طعم ایجاد می‌کنند. این دانه‌ها اغلب در قهوه‌های تخصصی و با کیفیت بالا استفاده می‌شوند.
در مقابل، دانه‌های روبوستا طعمی قوی‌تر، تلخ‌تر و خاکی‌تر دارند و به دلیل محتوای کافئین بالاتر، قهوه‌ای با غلظت بیشتر و بافت غلیظ‌تر تولید می‌کنند. روبوستا به دلیل مقاومت بیشتر به بیماری‌ها و رشد در شرایط سخت‌تر، معمولاً ارزان‌تر است و در ترکیب با عربیکا برای ایجاد تعادل در طعم و غلظت استفاده می‌شود. انتخاب نوع دانه قهوه بستگی به ترجیح فرد در مورد طعم و غلظت نوشیدنی دارد.
تناسب طعم و غلظت با سلیقه افراد
تناسب طعم و غلظت قهوه با سلیقه افراد، عاملی مهم در انتخاب نوع قهوه است. افرادی که به طعم‌های ملایم‌تر و پیچیده‌تر علاقه‌مندند، معمولاً دانه‌های عربیکا را ترجیح می‌دهند. این دانه‌ها با اسیدیته متعادل و طعم‌های میوه‌ای و شیرین، تجربه‌ای ظریف‌تر و متنوع‌تر ارائه می‌دهند. در مقابل، کسانی که طعم‌های قوی‌تر و تلخ‌تر را می‌پسندند، اغلب به دانه‌های روبوستا روی می‌آورند. این دانه‌ها به دلیل محتوای کافئین بالاتر و طعم‌های خاکی و قوی، قهوه‌ای با غلظت بیشتر و انرژی‌بخش‌تر تولید می‌کنند.
علاوه بر نوع دانه، روش تهیه قهوه نیز نقش مهمی در تعیین طعم و غلظت نهایی دارد. به‌عنوان‌مثال، اسپرسو با روش تهیه تحت‌فشار، قهوه‌ای غلیظ و متمرکز با طعمی قوی ارائه می‌دهد، درحالی‌که قهوه‌ترک با جوشاندن آرام، طعمی غنی و بافتی رسوبی ایجاد می‌کند. در نهایت، انتخاب بین انواع قهوه و روش‌های تهیه به سلیقه شخصی افراد بستگی دارد و تجربه‌ای منحصربه‌فرد و لذت‌بخش را برای هر کسی فراهم می‌کند.
سخن پایانی
قهوه‌ترک و اسپرسو دو نوع قهوه محبوب هستند که هر یک به شیوه‌ای خاص تهیه می‌شوند و طعم و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. قهوه‌ترک معمولاً با جوشاندن پودر قهوه بسیار ریز در آب تهیه می‌شود و به دلیل استفاده از مقدار زیادی قهوه در آب کم و نبود فیلتراسیون، طعمی غلیظ و قوی دارد.
از سوی دیگر، اسپرسو با فشاردادن آب داغ از میان پودر قهوه تهیه می‌شود که منجر به ایجاد یک نوشیدنی بسیار متمرکز و قوی می‌شود. به‌طورکلی، اسپرسو از نظر محتوای کافئین و طعم متمرکزتر از قهوه‌ترک است و به همین دلیل بسیاری از افراد آن را قوی‌تر می‌دانند. بااین‌حال، این موضوع می‌تواند به سلیقة شخصی و نحوة تهیه هر کدام از این قهوه‌ها نیز بستگی داشته باشد.
